Koud plasma: kansen voor mensen met wondinfecties

Brandwonden hebben vaak een groot oppervlak. Patiënten hebben een verzwakt immuunsysteem, dus bacteriën krijgen rond hun wonden al snel vrij spel. Antibiotica of antimicrobiële crèmes werken vaak onvoldoende. Welke kansen biedt een gas met een sterke bacteriedodende werking?

Het zogenaamde 'koud plasma', een speciaal gas wat bacteriën kan doden maar huidcellen niet aantast, werkt misschien beter dan antibiotica of crèmes. Maar kun je het veilig en zonder extra pijn inzetten? Bouke Boekema vertelt:

'We hebben de techniek eerst bij 25 gezonde vrijwilligers toegepast op de tamelijk gevoelige huid van de onderarm. Dat bleek best pijnlijk, maar acceptabel. De op hun arm aangebrachte bacteriën verdwenen wel. Bij een proef met 20 mensen met diabetische voetwonden bleek het aantal bacteriën ook aantoonbaar te verminderen. Deze patiënten hadden vanwege hun aandoening mogelijk wel een lagere pijngevoeligheid. Het is de vraag of de behandeling ook geschikt is bij mensen met brandwonden. Hun huid is immers juist veel gevoeliger.

Het koud-plasma-apparaat PLASOMA van Plasmacure waarmee we hebben gewerkt, heeft inmiddels een CE-keurmerk. De intentie is om het product verder door te ontwikkelen. Daarvoor lopen inmiddels twee klinische trials. Voor patiënten met acute brandwonden is de behandeling misschien toch minder geschikt. Al was het maar omdat de nu beschikbare pads nog te klein zijn om de meeste brandwonden goed af te dekken. Voor patiënten die bijna genezen zijn maar nog wel kleinere maar hardnekkige wonden hebben, kan het wél een uitkomst zijn. Zij zouden dan thuis verder kunnen genezen. Met onze studie hebben we laten zien dat de techniek veilig is. Nader onderzoek moet aantonen of koud plasma inderdaad ook effectief is in de behandeling van brandwonden.’

Wat is de ervaring van de patiënt?

Frank van Berkel, Vereniging van Mensen met Brandwonden en lid van de gebruikerscommissie van het ZonMw project, vertelt: ‘Ik heb heel lang te kampen gehad met een vleesetende bacterie. De nabehandeling daarvan is dezelfde als na brandwonden, vandaar mijn betrokkenheid bij de patiëntenvereniging. Zo ben ik ook aangehaakt bij dit project. Ik vind het belangrijk om als ervaringsdeskundige mee te doen met wetenschappelijk onderzoek. Door gedegen studies te doen, kunnen mensen na mij een betere behandeling krijgen. De techniek met de toepassing van koud plasma is mooi, maar voor mensen met brandwonden moet die nog wel worden doorontwikkeld. Toch zie ik mooie kansen, omdat je er hardnekkige infecties mee lijkt af te remmen. Dat zou de behandeling goed kunnen ondersteunen. Ik pleit ervoor dat onderzoek naar dit soort innovaties verdergaat. Het terugdringen van infecties na brandwonden is te belangrijk om een techniek te snel af te schrijven.’

Hoe dichtbij is deze innovatie voor een therapie voor de patiënt?

‘Het vertalen van een mooi idee naar de concrete patiëntenzorg is een kwestie van volhouden’, vertelt Koen Lim, medisch directeur bij Plasmacure. ‘In het ZonMw project hebben we veel geleerd, maar we zijn er nog niet. Het is mooi dat we nu een CE-keurmerk hebben, waarmee we ons apparaat als medisch hulpmiddel kunnen inzetten. De les dat de pads voor brandwonden te klein zijn, zetten we om in actie. Van 3 centimeter doorsnede willen we naar 24 vierkante centimeter. Voor de grootste wonden is dat nog niet genoeg, maar zo’n stap is al heel belangrijk. Daarnaast zijn we inmiddels bezig met klinische studies in grotere groepen patiënten met verschillende soorten wonden. En we zijn met zorgverzekeraars in gesprek over vergoeding. Nu casestudies hebben laten zien dat je bacteriën daadwerkelijk kunt doden met koud plasma, is het van belang aan te tonen dat je ook klinisch relevante effecten bereikt. Maatschappelijk is dat uiterst relevant, want alleen al in Nederland gaat er jaarlijks zo’n 2 miljard euro om in wondzorg.’